Bağımsız düşünce kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün Hukuk ve Adalet Politikaları Direktörü Dr. Yavuz Selim Günay tarafından hazırlanan rapor, Türkiye’de çok sayıda şirketin resmi iflas ilan etmeksizin faaliyetlerini zar zor sürdürdüğünü ortaya koydu. Raporda, bu şirketler “zombi şirket” olarak tanımlanıyor.
Zombi şirketlerin oranı yüzde 20’ye yaklaştı
Rapora göre, yüksek enflasyon, krediye erişimde yaşanan daralma ve reel sektördeki kârlılık kaybı gibi nedenlerle zombi şirket oranı yüzde 20’ye yaklaştı. Bu şirketlerin faaliyetlerini sürdürebilmesi ancak yeniden finansman, kamu destekleri, sübvansiyonlar ve düşük faizli kredilerle mümkün olabiliyor.
IMF’nin 2023 tarihli “The Rise of the Walking Dead: Zombie Firms Around the World” başlıklı çalışmasında da Türkiye, halka açık olmayan şirketler arasında yüzde 13’lük oranla zombi şirket sıralamasında ilk sırada yer aldı.
İcra dosyalarında dikkat çeken artış
Raporda dikkat çeken bir diğer başlık da icra ve iflas dairelerindeki dosya sayıları oldu. 2015 yılında 26,2 milyon olan icra dosyası sayısı, 2023’te 38,3 milyon ile zirve yaptı. 2024’te ise bu sayı 32,7 milyona gerilese de toplam hacim hâlâ yüksek seyrediyor.
Adalet Bakanlığı verilerine göre, bir icra veya iflas dosyasının ortalama işlem süresi 2023’te 582 gün iken, 2024’te 918 güne çıktı. Yüzde 57’lik bu artış, sistemin yavaşladığını ve dosya yükünün ciddi boyutlara ulaştığını gösteriyor.
Finansal istikrar için uyarı
Toplum Çalışmaları Enstitüsü, zombi şirketlerdeki artışın finansal istikrar açısından büyük bir tehdit oluşturduğunu vurguladı. Özellikle KOBİ’ler üzerinde artan vergi yükü ve azalan teşviklerin bu süreci daha da hızlandırdığına dikkat çekildi.
