Antalya’nın Finike ilçesine bağlı Hasyurt’ta portakal üreticileri, sulama suyu hizmetinde yaşanan aksaklıklar ve maliyet artışları nedeniyle mağduriyetlerini dile getiriyor. Bölgedeki sulama hizmetlerinin 3 yıl önce Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Antalya ASAT’tan, Devlet Su İşleri (DSİ) Batı Sulama Birliği’ne devredilmesinin ardından başlayan sıkıntılar, kurak geçen Mayıs ayının da etkisiyle ürünlerin zarar görmesine yol açtı.
Portakal bahçeleri susuz kaldı rekolte düşecek
Mayıs ayının mevsim normallerinin üzerinde sıcak ve yağışsız geçmesi nedeniyle portakal ağaçlarının gelişimi için kritik sulama döneminde su verilemedi. Çiftçiler, Mayıs ayında sulama yapmaları gerekirken sulama suyunun Haziran'da geç verilmesi ve yetersiz olması nedeniyle ağaçlarda meyvelerinin az olduğunu, olanlarının da gelişemeyip erik gibi küçük kaldığını, ağaçların yapraklarının buruştuğunu, rekolteyi düşük beklediklerini ifade ediyor. Geçen seneye göre neredeyse yüzde 40 zamlı sulama ücretini 7 dönüm için 8 bin TL olarak ödeyen bir çiftçi, peşin verdikleri hizmet bedeli karşılığında hizmeti geç ve yetersiz almaktan dolayı ekonomik zarar gördüklerini belirtiyor.
Sulama sistemlerinde bakım ihmali ve su kaçağı
Hasyurt'ta ayrıca sulama kanalları ve su arıklarında bakım yapılmadığı, betonların çürüdüğü, su kaçaklarının arttığı, çiftçilerin kendi imkanlarıyla temizlik yapmak zorunda kaldığı ifade ediliyor. Hasyurt Mahalle Muhtarı Uğur Kaplan, tesislerin işlevsiz kaldığını ve su kayıplarının arttığını vurguladı. “Geçmişte belediye yönetimi döneminde sulama daha düzenliydi” diyen muhtar, devredilen sulama sistemlerinin ise ciddi aksaklıklarla dolu olduğunu belirtti.
Kaplan "Alakır Barajı’nda su azdı. Suyu kısıtlı olarak veriyorlardı. Geçen hafta biraz arttırdılar. Bizim sulama suyunda tesislerimizi işlemedi. Ücretleri peşin aldılar ama temizlemediler. Bu da su kaybına neden oluyor. Hasyurt DSİ Sulama Birliğin'e geçtikten sonra sıkıntılar başladı. Belediye’nin oy kaygısı olduğu için sulamayı aksatmazlardı. Hasyurt’ta 10 üzerinde derin sondajımız vardı, yalvar yakar iki üç tanesini sulama birliği üzerine aldırdım, kapalı şekilde duruyor, Geçen yıl sondajların borcunun tespitini yaptırdım, borcu da yoktur. Borcu var diye almamıştı DSİ. Talebimiz borcu olmayanların su kuyularının envantere alınması ve su verilemediği ya da tazyikli verilemediği zaman bu sondajları yedek olarak kullanabilmek" dedib.
Adana'da sulama hizmeti alamayan çiftçinin davası
2021 yılında Adana’da sulama birliğinden hizmet alamadığı için sulama ücretini ödemeyen çiftçiye karşı açılan icra takibinde mahkeme çiftçiyi haklı buldu. İzmir Barosu avukatlarından Serap Sürmeli Demir, Sulama Birlikleri Kanunu kapsamında sulama birliğinin sulama hizmetini gerçek ihtiyaçlar doğrultusunda ve zamanında sağlaması gerektiğini, hizmet sunulmadığı durumlarda sulama birliğinin ücret talep edemeyeceğini vurguladı. Bu konuda Yargıtay tarafından da emsal bir karar alındı.
