Antalya’nın endüstri mirası açısından en değerli alanlarından biri olan MKE Pil Fabrikası (ANPİL) yerleşkesi, modern mimari özellikleri, sosyal tesisleri ve kent hafızasındaki yeriyle öne çıkıyor. Son dönemde fabrika alanının MKE’ye devredilmesine yönelik haberler, kentin kültürel mirasının geleceğine dair kaygıları artırdı.
1974’te kurulan yerleşke, prefabrik betonarme sistemleri, katlanmış plak çatıları, güneş kırıcılar, avlulu plan düzeni ve yağmur suyu toplama havuzu gibi dönemin modern tasarım anlayışını yansıtıyor. Lojmanları, sosyal tesisleri, açık hava sineması ve spor alanlarıyla fabrika, yalnızca bir üretim merkezi değil, Cumhuriyet dönemi sanayi yaşamının bütüncül bir örneği olarak değerlendiriliyor.
Antalya Kent Konseyi Kültürel Miras Çalışma Grubu’nun yaptığı incelemelerde yerleşkedeki 11 yapının tescilli, 8 yapının ve özgün peyzaj öğelerinin ise tescilsiz olduğu tespit edildi. Konsey, tescilsiz yapıların da koruma altına alınması için Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na başvuruda bulundu.
Son dönemde yerleşkenin Kepez Belediyesi’nden alınarak MKE’ye devredilmesi yönündeki girişimler basına yansıdı. Kepez Belediyesi, alandaki kütüphane ve sosyal projelerin devam edeceğini belirterek tahsisin iptaline karşı hukuki süreç başlatacağını açıkladı. Mimarlar Odası Antalya Şubesi de alanın rant baskısına açık bırakılmaması ve kültür-sanat odaklı kamusal bir merkez olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
2025 Uluslararası Antalya Mimarlık Bienali’nin büyük bölümü ANPİL yerleşkesinde gerçekleştirildi ve yaklaşık 8 bin katılımcıyı ağırladı. Bienal deneyimi, fabrika yapıları, avlular ve açık alanların kültür, tasarım ve yaratıcı endüstriler için yüksek potansiyele sahip olduğunu gösterdi.
Antalya Kent Konseyi, Pil Fabrikası yerleşkesinin tüm bileşenleriyle korunması, tescilsiz yapıların koruma altına alınması ve alanın kentsel rant baskısından uzak tutulması gerektiğini açıkladı. Alanın geleceğiyle ilgili kararların katılımcı, şeffaf bir süreçle alınması ve gerekirse uluslararası bir proje yarışması ile uzun vadeli vizyonunun belirlenmesi gerektiği vurgulandı.
Antalya Pil Fabrikası, geçmişin üretim alanı olmanın ötesinde, kentin kültürel sürekliliğine ve toplumsal belleğine katkı sağlayabilecek önemli bir kamusal alan olarak öne çıkıyor. Kent Konseyi, bu değerli mirasın korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması sürecini yakından takip edeceğini duyurdu.
