Birleşmiş Milletler’in 13 Ekim’i Uluslararası Afet Risklerinin Azaltılması Günü ilan ettiğini hatırlatan Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) Antalya Şubesi Başkanı Mustafa Karancı, bu yılın temasının “Afetlere değil, dirençliliğe yatırım yap!” olarak belirlendiğini söyledi. Karancı, afetlerle mücadelede en büyük eksikliğin bilim temelli planlama ve önlem alma kültürü olduğunu vurguladı.“Dünya artık afetlerle değil, afetlerin bedeliyle yüzleşiyor” diyen Karancı, 2025 Afet Risklerini Azaltma Küresel Raporu’na göre afetlerin dolaylı ve ekosistem etkileriyle birlikte küresel maliyetinin 2,3 trilyon dolara ulaştığını belirtti. “Ancak kamu bütçelerinin yüzde 1’inden azı afet risklerini azaltmaya ayrılıyor. Türkiye’de de aynı durum geçerli; afetleri önlemek yerine enkaz kaldırmaya ve yeniden yapmaya para harcanıyor” dedi.
“Afet fonu riskleri azaltmak için kullanılmalıydı”
Karancı, 6 Şubat 2023 depremlerinde 150 milyar doların üzerinde ekonomik kayıp yaşandığını anımsatarak, “Afet Yeniden İmar Fonu hâlâ etkin kullanılmıyor. Oysa bu fon, bina yapmak ya da altyapı onarmak için değil; riskleri azaltmak, güvenli şehirler kurmak için kullanılmalıydı” ifadelerini kullandı.
“Antalya hassas bir bölgede”
Antalya’nın doğal güzelliklerinin yanında ciddi afet riskleri taşıdığını belirten Karancı, “Orman yangınları, sel riski taşıyan dereler, diri faylara yakın yerleşimler, zayıf zemin üzerine inşa edilmiş eski yapılar Antalya’yı hassas bir bölge haline getiriyor. Olası bir afetin sonuçlarını azaltmanın tek yolu, bilim temelli planlama ve jeolojik risklerin dikkate alınmasıdır” dedi.
“Risk bilinciyle planlama şart”
Karancı, afet risklerini azaltmak için şu çağrılarda bulundu:
-
Diri fay araştırmaları, heyelan, çökme, kaya düşmesi ve yeraltı suyu riski gibi jeolojik kökenli afetler için özel bütçe ayrılmalı.
-
Afet Risk Azaltma Fonu hızla işler hale getirilmeli.
-
Antalya’da, özellikle batı ilçelerde mikrobölgeleme ve risk haritaları tamamlanmalı.
-
Kamu ve özel sektör yatırımları risk bilinciyle planlanmalı.
Karancı açıklamasını, “Önceden yelken açan, fırtınadan korkmaz” sözüyle tamamladı:“Eğer korkuyorsak, bu fırtınanın büyüklüğünden değil; hazırlığımızın eksikliğinden kaynaklanıyordur. Artık yönümüzü bilime, planlamaya ve dayanıklılığa çevirmeliyiz.”





