Antalya’nın Kemer ilçesinde yer alan Idyros Antik Kenti’nin bulunduğu 293 bin 500 metrekarelik hazine arazisi, 49 yıllığına özel bir şirkete turizm yatırımı için devredildi. ÇED raporu ve ruhsat alınmadan 900 yataklı otel inşaatının başlatılması, hem bilim dünyasında hem de bölgede büyük tepki yarattı.
Antalya Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun 2022 tarihli kararıyla bölgede bulunan sit alanlarının yeniden değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiş ve tüm imar planları durdurulmuşken, bakanlık tarafından plan değişikliklerinin onaylanması tartışmayı derinleştirdi.
Kazılar sınırlı bulgular çok zengin
Idyros’ta 1976–1977 yıllarındaki kurtarma kazılarının ardından, 2017’den bu yana yapılan çalışmalar Bizans mozaikli kilisesi ve çevresinde yoğunlaşıyor. Buna rağmen, kazılara dair rapor ve bilimsel yayın bulunmaması dikkat çekiyor.
Öte yandan, Roma Dönemi köprüsü, Klasik Dönem nekropolü, Helenistik Dönem’e tarihlenen Çalış Kalesi ve Ayışığı Plajı–Ertuğrul Tabyası hattındaki bulgular, bölgenin çok katmanlı bir kültürel birikime sahip olduğunu gösteriyor.
Koruma ihlalleri: Ağaç kesimi ve Topoğrafyanın rönüştürülmesi
Arkeologlar Derneği, inşaat faaliyetlerinin arkeolojik alanın doğal topoğrafyasına zarar verdiğini, bölgede ağaç kesimi yapıldığını ve yüzeyde çok sayıda seramik buluntusunun tespit edildiğini aktardı. Bu nedenle bazı bölümler zorunlu olarak 1. derece arkeolojik sit alanı olarak tescillendi.
1969’dan kalma turizm politikaları eleştiriliyor
Dernek, 56 yıl önceki turizm tahsis uygulamasının bugün devam ettirilmesini “ilkel ve tehlikeli” olarak niteledi. Türkiye’nin UNESCO ve uluslararası sözleşmelere imza atmış bir ülke olarak kültürel mirası koruma yükümlülüğünün altı çizildi.
“Planlar değişmeli, alan kazıya açılmalı”
Arkeologlar Derneği’nin raporunda şu çağrı yer aldı: “Koruma Amaçlı İmar Planı değil, Koruma Amaçlı Kazı ve Bilimsel Araştırmalar acilen başlatılmalıdır. Idyros Antik Kenti 1. derece arkeolojik sit alanı olarak yeniden tescillenmeli, otel inşaatı derhal durdurulmalıdır.”
