Resmî Gazete’de yayımlanan yeni kararla çiftçilere kullandırılan sübvansiyonlu kredilerde faiz indirimi oranları düşürüldü, kredi üst limitleri sabit tutuldu. Düzenleme, tarımsal üretimin finansmanında daralma ve güven sorunu yaratacağı endişesine yol açtı.
Kredi hacmi arttı, limitler yerinde saydı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 2024 Ağustos’ta 855 milyar TL olan tarımsal kredi hacmi, 2025 Ağustos itibarıyla 1 trilyon 248 milyar TL’ye çıktı. Buna rağmen kredi üst limitlerinde Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi oranında yapılması gereken artış uygulanmadı.
Tarım yazarı Ergin Kahveci, bu durumun çiftçiler açısından ciddi sonuçlar doğuracağını belirterek, “Kredi hacmi yüzde 45,9 arttı ama üst limitler sabit kaldı. Bu, çiftçinin bir sonraki yıl aynı miktar parayla borcunu çeviremeyeceği anlamına gelir” dedi.
Faiz desteği yükü azaltıldı
Ziraat Bankası’na 2024 yılında Hazine tarafından ödenen faiz indirimi zararı 87 milyar 623 milyon TL iken, 2025 bütçesinde bu rakam 160 milyar TL’ye çıkarıldı. Ancak 2026 bütçe taslağında artış oranı yüzde 37,5’te kaldı. Kahveci, “Devletin üstlendiği görev zararındaki bu düşüş, çiftçiye doğrudan yansıyacak bir maliyet artışıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Kararnameye rağmen hedefler bozuldu
30 Aralık 2023 tarihli ve 8039 sayılı kararnamenin 3. ve 11. maddelerine göre kredi üst limitlerinin her yıl tarımsal girdi enflasyonu oranında artırılması gerekiyordu. Ancak uygulamada bu maddeye uyulmadı. Kahveci, “Üç yıllık planlama daha ilk yılında kadük kaldı. Bu durum tarım politikasına duyulan güveni zedeliyor” diye konuştu.
“Çiftçi borcunu çeviremeyecek” uyarısı
Ergin Kahveci’ye göre mevcut tablo, çiftçilerin borçlarını yenileyemeyeceği bir döneme işaret ediyor. “Faiz desteği azaldı, limitler kısıldı. Bu tablo, çiftçiyi kredi taklası bile attıramayacak bir noktaya getirdi. Tarımsal planlamaların kısa vadeli değişikliklere uğraması güveni tamamen sarsar” ifadelerini kullandı.
Kahveci, düzenlemenin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, “2023 tarihli kararnameye sadık kalınmalı, çiftçilerin güveni ve üretim motivasyonu korunmalı” çağrısı yaptı.
