Greenpeace Türkiye’nin pestisit analizlerinin kamuoyuyla açıklanması için açtığı dava sonuçlandı. Ankara 5. İdare Mahkemesi, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2022–2024 arasında yaptığı toplam 246 bin 946 pestisit denetiminin sonuçlarını açıklamama yönündeki tutumunu hukuka aykırı bularak iptal etti. Karar, Türkiye’de gıda güvenliği alanında uzun süredir talep edilen şeffaflık için kritik bir eşik olarak değerlendiriliyor.
Mahkeme: Veriler kamu yararına, gizlenemez
Greenpeace’in 2024 sonunda yaptığı bilgi edinme başvurusu Bakanlık tarafından yanıtsız bırakılınca konu yargıya taşındı. Mahkeme, denetlenen numune sayıları, tespit edilen uygunsuzluklar, mevzuat limitlerini aşan kalıntılar ve alınan önlemlerin Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamındaki istisnalara girmediğini vurguladı.
Karar, pestisit analizlerinin “açıklansa da kamuya faydası olmaz” ve “iç–dış ticareti olumsuz etkiler” şeklindeki Bakanlık savunmasını da geçersiz buldu.
Her üç gıdadan birinde uygunsuzluk
Mahkeme kararı, Greenpeace Türkiye’nin Ekim 2024’ten bu yana yürüttüğü “Zehir Etme” kampanyasında dile getirilen taleplerin hukuken de haklı bulunduğunu ortaya koydu. Kampanya kapsamında açıklanan “Pestisitler ve Çocuklar” raporu, analiz edilen her üç gıdadan birinde mevzuata aykırı bulgular tespit edildiğini ortaya koymuştu. Kampanyaya verilen imza desteği ise Kasım 2025 itibarıyla 50 bini aştı.
Bakanlık yanıt vermedi, dava açıldı
Greenpeace Türkiye, 10 Aralık 2024’te Bakanlığa başvurarak 2022–2025 dönemine ait Kalıntı Eylem Planı’nın ve tüm pestisit denetim sonuçlarının açıklanmasını talep etti. Ancak Bakanlık yasal süre içinde yanıt vermedi.
Dava sürecinde Tarım Bakanlığı, verilerin paylaşılmasının kamu yararına olmadığı iddiasında bulundu. Greenpeace ise denetim sonuçlarının hem üreticiyi hem tüketiciyi doğrudan ilgilendirdiğini belirterek duruşma talep etti.
28 Ekim 2025’te görülen duruşmanın ardından mahkeme, Bakanlığın zımni ret işlemini iptal ederek verilerin açıklanmasına hükmetti.
“Bu karar, hesap verebilirlik için önemli bir adım”
Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, kararın Türkiye’de gıda güvenliği açısından “tarihi bir kazanım” olduğunu belirtti: “Mahkeme, Bakanlığın analizleri açıklamamasını hukuken geçersiz buldu. Bu karar, kamu yararını ilgilendiren denetim bilgilerinin saklanamayacağı yönünde güçlü bir mesaj veriyor. Analizlerin düzenli, açık ve denetlenebilir biçimde paylaşılmasını talep ediyoruz.”
Özyer, “Zehir Etme” kampanyasında yer alan 50 bin kişiye teşekkür ederek, sürecin takipçisi olacaklarını söyledi.