Vatandaşların temel besin maddeleri arasında yer alan sütün, aynı zamanda gıda sanayisinin en önemli ham maddelerinden biri olduğuna dikkat çekilen önergede, Türkiye’de son yıllarda süt üretiminin gerilediği, buna karşın çiğ süt üretim maliyetlerinin hızla arttığı vurgulandı. Üretimde yaşanan bu dengesizliğin yalnızca üreticiyi değil, tarım ve gıda zincirinin tamamını etkileyen yapısal bir sorun haline geldiği ifade edildi.
Maliyet 23,77 tl, referans fiyat 19,60 tl
Bekin, Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği’nin (TÜSEDAD) Kasım ayı verilerine göre 1 litre çiğ süt üretim maliyetinin 23,77 TL’ye yükseldiğini hatırlattı. Buna karşın Ulusal Süt Konseyi tarafından belirlenen ve piyasada referans alınan çiğ süt fiyatının 19,60 TL seviyesinde kaldığını belirtti.
Üretici litre başına 4,17 tl zarar ediyor
Bu tabloya göre üreticinin sattığı her 1 litre çiğ süt başına ortalama 4,17 TL zarar ettiğini vurgulayan Bekin, maliyet–fiyat dengesinin üretici aleyhine bozulduğunu ve bu durumun sürdürülebilir üretimi tehdit ettiğini kaydetti.
Zincirleme etki uyarısı
Süt üretimindeki gerilemenin yalnızca üreticileri değil; gıda sanayisi, yem sektörü, veterinerlik hizmetleri ve lojistik gibi birçok alanı olumsuz etkileyeceğine dikkat çekildi. Uzun vadede üreticilerin hayvanlarını elden çıkarmak zorunda kalabileceği belirtilirken, süt üretiminin kırmızı et arzının temel belirleyicilerinden biri olduğu vurgulandı. Çiğ süt üretiminin sürdürülemez hale gelmesinin kırmızı et fiyatlarını da artıracağı uyarısı yapıldı.
“Fiyat acilen yeniden ele alınmalı”
Tarımın stratejik bir sektör olduğuna işaret edilen önergede, tarımsal destekler için ayrılan bütçe ile faiz giderleri arasındaki farkın dikkat çekici boyutlara ulaştığı ifade edildi. Bu çerçevede, çiğ süt fiyatının sürdürülebilir üretim için acilen yeniden ele alınması gerektiği belirtildi.
İstanbul Milletvekili Doğan Bekin, çiğ süt üretiminde artan maliyetler ve buna karşın güncellenmeyen referans fiyatlar nedeniyle süt üreticilerinin ciddi zarar ettiğini belirterek, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’dan şu sorulara yazılı yanıt verilmesini istedi:
1- Bu günkü koşullarda 1 litre çiğ süt üretebilmek için oluşacak maliyet hesabı Bakanlığınızca yapılmakta mıdır? Yapılmakta ise güncel üretim maliyeti ne kadardır?
2- Ulusal Süt Konseyi tarafından belirlenen 19,60 TL’lik çiğ süt referans fiyatının piyasa koşulları da dikkate alınarak revize edilmesine yönelik Bakanlığınızın bir çalışma var mıdır?
3- Süt üreticilerinin yüksek girdi maliyetlerinin düşürülmesine yönelik olarak Bakanlığınızca planlanan bir destek programı çalışması var mıdır? Var ise bu destek planı neleri içermektedir?
4- Bir litre çiğ süt üretip satan yetiştiricimizin en az 1,5 kg yem alabilmesini sağlayacak, reel piyasa şartları ile uyumlu fiyat dengesine yönelik Bakanlığınızca planlanan herhangi bir düzenleme var mıdır?
5- Son beş yıl içerisinde (yıl bazında) Türkiye’deki sütçü işletme sayısı, sağılan inek sayısı ve damızlık üretilen inek sayısı ne kadardır?
6- Sütçü işletmelerin sayısının artırılmasına ve üretici yaş ortalamasının düşürülmesine yönelik Bakanlığınızın yürüttüğü herhangi bir özel teşvik ya da proje var mıdır? Varsa bunlar nelerdir?
7- Çiğ süt piyasasını düzenlemek için yürütülen regülasyon uygulamasına uymayan çiğ süt alıcılarına yönelik bir denetim yapılmakta mıdır? Belirlenen fiyatların altında alım yapanlara yönelik bir işlem uygulanmakta mıdır?