Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporu, milyonlarca liralık tahsil edilemeyen kira gelirleri, ihalelerde fiyat manipülasyonları ve usulsüz iş artışlarıyla dikkat çekti. Rapora göre yalnızca taşınmaz kira alacaklarından yaklaşık 296 milyon TL’nin tahsil edilemediği, bazı kiracıların ise 11 yıldır kira ödemediği ortaya çıktı.
Kira alacaklarında 11 yıllık ihmal: 296 milyon TL tahsil edilemedi
Sayıştay, belediyeye ait taşınmazlarda kira bedellerinin uzun yıllar tahsil edilmediğini, tahliye süreçlerinin yetersiz olduğunu ve idarenin borçlu kiracılara karşı yasal işlemleri zamanında yapmadığını tespit etti.
“Vadesinde ödenmeyen kira, ecrimisil ve taşınmaz kullanım bedellerine yönelik sistematik ve etkili ihtarların gönderilmediği, borçlu kiracıların sözleşmelerinin feshedilmediği ve tahliye işlemlerinin geciktirildiği görülmüştür.
“2024 yıl sonu itibariyle 295.957.237,00 TL tutarındaki alacağın tahsil edilemediği ve uzun süredir tahliye edilmeyen işgaller ile 11 yıldır kira borcunu ödemeyen kiracıların bulunmasına rağmen gerekli işlemlerin yapılmadığı tespit edilmiştir.”
Sayıştay, bu ihmalin belediye açısından doğrudan kamu zararı niteliğinde olduğunu, tahsilat süreçlerinin yeniden düzenlenmesi gerektiğini vurguladı.
İhalelerde yüksek fiyatlı kalemlere öncelik: “Kaynak israfı” uyarısı
Belediyenin bazı yapım ihalelerinde yüklenici firmaların lehine olacak biçimde fiyat dengesi oynandığı, düşük fiyat verilen kalemlerde imalat yapılmadığı, yüksek fiyatlı kalemlerde ise miktar artırıldığı belirlendi.
“İdarenin, birim fiyat teklifleri, yaklaşık maliyet ve resmi birim fiyatlara göre yüksek fiyat teklif edilen iş kalemlerinde imalat artışına gitmesi, düşük fiyat teklif edilen iş kalemlerinde ise imalat miktarlarının azaltılması ya da yapılmaması uygulaması ciddi anlamda usulsüzlük ve kamu kaynaklarının etkin kullanılmaması anlamına gelmektedir Bu durum, ihale süreçlerinde rekabetin sağlıklı yürütülmediğini, tekliflerin gerçekçi ve dengeli bir şekilde değerlendirilmediğini ortaya koymaktadır. Yüksek fiyat teklif edilen kalemlerin miktarlarının artırılması, doğrudan kamu maliyesine zarar vermekte ve kaynak israfına yol açmaktadır.”
Sayıştay, bu tür uygulamaların rekabeti engellediğini ve ihalenin şeffaflığını zedelediğini belirterek belediyeyi uyardı.
İş artışlarında mevzuat dışı uygulamalar ve haksız süre uzatımı
Bazı projelerde öngörülemeyen durum bulunmamasına rağmen iş artışına gidildiği ve yüklenicilere süre uzatımı verildiği tespit edildi. Bu uygulamalar, belediyeyi gereksiz mali yük altına soktu.
“Yapım işleri sözleşmelerinde iş artışının zorunlu olması ancak belirli koşulların birlikte gerçekleşmesi halinde mümkündür. Buna göre, artışa konu işin sözleşmeye esas proje kapsamında kalması ve idareyi ilave bir külfete sokmaksızın asıl işten teknik veya ekonomik olarak ayrılmasının mümkün olmaması şartlarının sağlanması gerekmektedir.”
“Ancak incelemelerde, iş artışının zorunluluk teşkil etmediği hallerde dahi yüklenicilere süre uzatımı verildiği tespit edilmiştir.” (Sayıştay raporu, s.131-132)
Sayıştay bu uygulamaları, “4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na açık aykırılık” olarak nitelendirdi.