Antalya’nın Konyaaltı ilçesi Çakırlar Mahallesi’nde Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından “1. Etap 572 konut ve 1 ortaokul inşaatı ile altyapı ve çevre düzenlemesi işi” adıyla ihale süreci başlatıldı. Ancak proje alanı için onaylı bir imar planı bulunmuyor. TMMOB Şehir Plancıları Odası Antalya Şubesi, bu durumun Antalya’nın doğal dengesi, kent bütünlüğü ve planlama ilkeleri açısından ciddi endişelere yol açtığını belirtti.
Oda, 3194 sayılı İmar Kanunu ve Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği uyarınca her türlü yapılaşmanın ancak onaylı imar planlarına dayalı olarak gerçekleştirilebileceğini hatırlatarak, “İmar planı yapılmadan, kurum görüşleri alınmadan konut inşaatına başlanması kamu yararını, doğal çevreyi ve kent bütünlüğünü doğrudan tehdit eden bir uygulamadır” dedi.
572 konutluk projede sosyal donatı alanı belirsiz
Açıklamada, 572 konutluk projenin yaklaşık 1.700 kişilik bir nüfus anlamına geldiği belirtilerek, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’ne göre bu büyüklükteki yerleşim için en az 34.425 metrekare sosyal donatı alanı ayrılması gerektiği hesaplandı.
Ancak imar planı bulunmadığı için bu alanların nerede ve nasıl karşılanacağının belirsiz olduğu vurgulandı.
Oda, planlama yapılmadan sosyal donatılar öngörülmeden konut üretmenin, çocukların güvenli oyun ve eğitim alanlarından mahrum kalmasına, sağlık hizmetlerine erişim zorluklarına ve toplumsal yaşam kalitesinin düşmesine neden olacağını belirtti.
Taşkın riski altındaki alanda konut projesi
Mimarlar Odası Antalya Şubesi ise TOKİ’nin aynı bölgede yürüttüğü 6 etaplık, 4.574 konutluk proje kapsamında 3. etapta 921 konut ve bir ilkokul inşaatı için ihaleye çıktığını açıkladı.
Oda, proje alanının Boğaçayı’nın kolu olan Çandır Çayı yatağında bulunduğunu ve 2021 tarihli Antalya İl Afet Risk Azaltma Planı’nda bu alanın “muhtemel taşkın riski altında” olarak tanımlandığını hatırlattı.
Açıklamada, “Proje tanıtım dosyasında arazinin yapısına dair hiçbir bilgi yer almıyor. Dere yatağında olduğu ve geçmişte kum-çakıl ocağı olarak işletildiği göz ardı edilmiştir. Afet risk planında belirtilen sel tehlikesi yok sayılmıştır” denildi.
Bursa Mustafakemalpaşa’daki TOKİ konutlarında yaşanan zemin kayması örnek gösterilerek, “Bilimsel çalışma yapılmadan riskler ortadan kalkmıyor” ifadelerine yer verildi.
“Yer seçimi yeniden gözden geçirilmeli”
Mimarlar Odası, “Tropikal iklim koşullarının yaşandığı kentimizde olası bir sel baskınında can ve mal kaybı yaşanmaması için yer seçimi yeniden gözden geçirilmelidir” çağrısında bulundu.
Aynı bölgede planlama süreci tamamlanmadan başlatılan konut projelerinin Antalya’nın doğal yapısına, yaşam kalitesine ve planlı kentleşme ilkelerine aykırı olduğu vurgulandı.
Yüzyılın Konut Projesi kapsamında
Çakırlar’daki projeler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın “Yüzyılın Konut Projesi” olarak duyurduğu 81 ilde 500 bin sosyal konut projesi kapsamında yürütülüyor.Bakanlığa göre bu, “Türkiye tarihinin en büyük sosyal konut projesi” olacak. Proje kapsamında ilk defa devlet tarafından kiralanacak sosyal konutlar da inşa edilecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, projeyi “fahiş kira artışlarını dengelemek için devlet olarak vatandaşımıza kiralık konut vereceğiz” sözleriyle duyurmuştu.
Ancak Antalya’daki meslek odaları, bu kapsamda seçilen proje alanının taşkın riski altında ve plansız bir bölge olması nedeniyle “kamusal yarar ve kent güvenliği açısından ciddi bir hata” oluşturduğunu vurguluyor.