2025 eğitim-öğretim yılının sona ermesiyle birlikte VELİ-DER Antalya Şubesi, çocukların eğitim sürecinde karşılaştığı sorunlara ilişkin bir açıklama yayımladı. Açıklamada; okul terkleri, çocuk işçiliği, yetersiz beslenme, taşımalı eğitim uygulamaları, sınav odaklı sistem, öğretmen atamaları, eğitim bütçesi, dini yapılarla yapılan protokoller ve özel okullara yönelik kaynak aktarımı gibi birçok başlık ele alındı.
Okul terkleri arttı
VELİ-DER açıklamasında, eğitimin kamusal, parasız ve eşit olması gerekirken Milli Eğitim Bakanlığı’nın zorunlu eğitim süresini tartışmaya açtığını belirtti. Yoksulluk, paralılaşma ve eğitimin bilimden uzaklaşması nedeniyle son üç yılda okul terkleri 1 milyon 578 bine ulaştı. Özellikle meslek liselerinde her iki çocuktan biri devamsız.
"Tarikatlar ve protokollerle eğitim kuşatma altında"
ÇEDES gibi protokoller aracılığıyla eğitim kurumlarının dini ve ideolojik yapıların etkisi altına girdiğini söyleyen VELİ-DER, çocukların tarikat yurtlarına ve dini etkinliklere mecbur bırakıldığını belirtti. Eğitim hizmetinin yalnızca kamu emekçileri tarafından verilmesi gerektiği vurgulandı.
"Çocuklar okul yerine işte, çocuk işçiliği patladı"
TÜİK verilerine göre çocuk işçi sayısının 2024’te 869 bine yükseldiği, MESEM uygulamaları ve kayıtdışı çalışma dahil edildiğinde bu sayının 2 milyonu aştığı belirtildi. Son 12 yılda en az 764 çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. VELİ-DER, MEB’i “çocuk işçi bulma kurumu gibi çalışmakla” eleştirdi.
"Okul yemeği hala yok, çocuklar derse aç giriyor"
Açıklamada, 2025 eğitim yılında da çocukların büyük bölümünün açlıkla mücadele ettiğine dikkat çekildi. Her iki çocuktan biri yoksulluk riski altında yaşıyor. Okula aç gelen, öğün atlayan çocuklar öğrenemiyor; okul terkleri, kaygı bozuklukları ve depresyon oranları yükseliyor. VELİ-DER, her okula ücretsiz bir öğün yemek uygulamasının acilen başlatılmasını talep etti.
Karma eğitime saldırı, çocuk evliliklerine zemin hazırlıyor
Zorunlu eğitimin kısaltılmasıyla birlikte karma eğitimin kaldırılması yönündeki açıklamaların da arttığına işaret eden dernek, karma eğitimin bilimsel ve pedagojik bir hak olduğunu belirtti. Karma eğitimin kaldırılmasının, çocuk yaşta evlilikleri artıracağı vurgulandı.
Proje okullarda “öğretmen mıyımı” yaşanıyor
VELİ-DER, 8 Nisan’da proje okullarına yapılan öğretmen atamalarıyla binlerce öğretmenin haksız ve hukuksuz biçimde görevinden alındığını belirtti. Veliler günlerce okul önlerinde eylem yaptı. Dernek, kamu okullarının “özel işletme” gibi yönetilmesine karşı çıktı.
Sınav değil eğitim hakkı !
LGS ve YKS başvurularında bu yıl ciddi düşüş yaşandığını belirten açıklamada, sınav temelli eğitim sisteminin çocukları istemedikleri okul türlerine mecbur bıraktığı ifade edildi. Eğitimin her kademesi parasız olmalı; barınma, ulaşım, beslenme devlet tarafından karşılanmalıdır.