15’inci Uluslararası Resort Turizm Kongresi, 19-20 kasım günlerinde Antalya’da yapıldı. Konuşmalardan medyada yer bulabilenleri, yayınlardan izlemeye çalıştım.
‘‘Yeni yatırımlar, yatak sayıları, krediler, turizmin kahramanlıkları, Antalya’nın ve Türkiye’nin eşsizliği, tanıtım başarıları gibi’’ çok laf edilmiş. Okuduğum kaynaklar, incelediğim veriler, yurt dışında gezip gördüğüm şehirler ile oralarda edindiğim izlenimler ışığında bakınca, o lafların büyük çoğunluğu bana boş geldi.
Sistemsizlik, plansızlık, tüm ağır aksak işleyiş, hayatımızın her alanındaki kalitesizlik (yanlış anlaşılmasın tesislerin lüksüne, abartılı sofralarına diyecek yok), yağmacı-vurguncu yaklaşım ya da bu yaklaşım karşında üç maymunu oynamak gibi ülkedeki genel olumsuzluklar, ister istemez bu sektöre de yansıyor. Böyle bir durumda kalıcı başarı sağlanabilir mi, kalıcı başarıdan söz edilebilir mi, emin değilim.
Ben, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un konuşmasına takıldım.
Bakan Ersoy ‘‘Türkiye turizmde uluslararası bir marka haline geldi. Kırılan rekorların arkasındaki temel unsur ‘nitelikli turizm’ stratejisidir’’ demiş ve bu yılın rekorlarını(!) açıklamış:
‘‘Türkiye krizlere karşı açık ve hassas bir coğrafyada yer alıyor. Yaşanan krizlerde, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) ile başlattığımız yoğun tanıtım kampanyalarıyla rezervasyon akışını tekrar hızlandırdık. Türkiye bu yılın 9 ayında 50 milyon ziyaretçi ağırladı. En önemlisi de gecelik yabancı turist harcamamız geçen yıla göre yüzde 9’luk artışla 116 dolar seviyesine çıktı. Bu sayede turizm gelirimiz de yüzde 5.7 oranında artarak 50 milyar dolar seviyesini geride bıraktı. Bu gelirin tüm zamanların ilk üç çeyrek rekoru olduğunun da altını çizmek isterim. Göreve başladığımız dönemde, 2017'de ilk üç çeyrekte 24.6 milyar dolar gelir elde eden Türkiye, bugün aynı dönemde 50 milyar dolar gelir sağladı. Kişi başı gecelik harcamanın da 83 dolardan 116 dolara çıktı…’’
Bakana bu bilgileri kim derleyip veriyor bilmiyorum ama Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kendisini doğrulamıyor.
TÜİK’e göre 2025’in ilk 9 aylık turizm verileri şöyle:
- 2024’ün aynı döneminde 47 milyon 315 bin olan turist sayısı 50 milyon 35 bine çıkmış. Turist sayısındaki artış yüzde 5.7 olmuş.
- Turizm gelirleri 23 milyar 186 milyon dolardan 24 milyar 257 milyon dolara çıkmış. Gelirdeki artış yüzde 3.9 olmuş.
- TÜİK gecelik geliri de ‘‘Bu çeyrekte ülkemizde geceleme yapan ziyaretçilerin gecelik ortalama harcaması 100 dolar oldu’’ diye açıklıyor.
Bütün bunlar bir yana…
Bakanın 2017’den bu yana gecelik harcamayı 83 dolardan 116 dolara çıkarak yazdıklarını söylediği destanı da enflasyon alıp götürmüş; ortada allanıp pullandığı gibi bir başarı görünmüyor.
217’den 2024 sonuna ABD’de toplam (kümülatif) enflasyon yüzde 27.5 olmuş. Aynı sürede Avrupa Birliği’ndeki ortalama enflasyon oranı 26.9 düzeyinde. Yılları alt alta yazıp toplayınca çıkan oranlar bunlar. Bileşik hesaplama değil. 2025’in 9 aylık enflasyonu da hesapta yok.
Dolar ve euro 2017’den 2024 sonuna kadar enflasyonla yaklaşık yüzde 30 dolayında erimiş, alım gücünü kaybetmiş. Bizim turistlerin gecelik harcaması bakanın söylediği 116 dolara göre yüzde 39, TÜİK’in açıkladığı 100 dolara göre yüzde 20 artmış.
Bir de otellerinizde insanlar yanıp zehirlenirken ‘‘nitelikli turizmin’’ insan merak ediyor.
Turizmciler bu durumları ve temel sorunları bilmiyor mu? Fazlasını biliyor ama söylemeleri zor…