Üniversite öğrencilerinin gündeminde artık sınav takvimi değil, bütçe var. Görüştüğümüz gençler, artan kira ve temel giderler nedeniyle “derslerden çok geçimi düşündüklerini” söylüyor. KYK burs/kredi tutarlarının “giderlerin ancak üçte birine denk geldiğini” belirten öğrenciler, derslerle birlikte ek işte çalışmanın “öğrenciliği imkânsızlaştırdığını” anlatıyor.
“Aylık 12–13 bin gidiyor; yurtta kalıyorum”
Yurtta kalan bir öğrenci, faturalar ve zorunlu ödemelerle birlikte aylık giderinin “12–13 bin TL’ye çıktığını” anlattı. Başka bir öğrenci ise “Yurtta kalan en az 10–15 bin TL harcıyor. Evde kalan için 35–40 bin TL’nin altı zor” dedi. Sağlık alanlarında okuyanlar malzeme fiyatlarının “ayrı bir yük” olduğuna dikkat çekti: “Tıp ya da diş hekimliği okusam çok daha zorlanırdım.”“Bir arkadaşla kahve içmek 200–300 TL’yi geçti. ‘İçmeyin’ diyorlar ama sosyalleşmek de lüks oldu.”
Ev mi, yurt mu? “İkisi de pahalı; fark sadece rakam”
Öğrencilerin ortak tespiti, barınma masrafının bütçeyi baştan belirlediği yönünde. Kiralık ev için “en kötüleri bile 17–18 bin TL’den başlıyor” diyenler, depozito-taşınma-eşya derken “kurulum maliyetinin 50–100 bin TL’ye yaklaştığını” aktarıyor. Aile yanında kalanlar bile “yeme-içme ve ulaşımda” zorlandıklarını söylüyor.
“KYK üçte birini bile karşılamıyor; çalışmadan olmuyor”
Birçok öğrenci KYK burs/kredisinin “yetersiz kaldığını” belirtiyor:
-
“3 bin alıyoruz; yurdumuz 1,5 neredeyse. Asla yetmiyor.”
-
“Destek 5–6 bin olsa bile yetmeyebilir; ama en azından nefes aldırır.”
Çoğu, derslerden arta kalan zamanda çalıştığını söylüyor: “Yoksa gitmiyor. Ama çalışınca da ya dersten kalıyoruz ya işi bırakıyoruz.” “Öğrenci çalışmamalı; okumaya gelmişiz. Devletin eğitim yaşamını sürdürebilmemiz için asgari desteği vermesi gerekiyor.”
“Üniversite mi, iş mi?”: Gelecek kaygısı büyüyor
Bazı öğrenciler, mezuniyet sonrasında asgari ücret düzeyinde işe girme ihtimalinin “okuma motivasyonunu düşürdüğünü” anlatıyor: “Bazen ‘okumak yerine direkt işe mi girsem?’ diye düşünüyorum.”
Antalya'da öğrenci gözünden bütçe
-
Yurt + temel giderler (minimum): 10–15 bin TL
-
Ev + iki kişi paylaşımlı (minimum): 35–40 bin TL
-
Kurulum/taşınma (depozito, eşya, nakliye): 50–100 bin TL arası
-
Günlük sosyalleşme (kahve vb.): 200–300 TL
Öğrenciler, desteklerin “eğlence değil, eğitim sürdürülebilirliği” için artırılmasını istiyor: “Okul-iş ikileminde kayboluyoruz. Asgari yaşamı güvence altına alacak, öngörülebilir bir destek şart.”