Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda, özel halk otobüsü işletmelerine kilometre başına yapılan nakdi destek ödemeleri mevzuata aykırı bulundu. Rapora göre, Belediye Meclisi kararlarıyla uygulanan bu model kapsamında 501 milyon 148 bin 485 TL ödeme yapıldığı tespit edildi. Sayıştay, bu yöntemi “yasal sınırların aşılması” ve “usulsüz gelir desteği verilmesi” olarak değerlendirdi.
Raporun ayrıntıları
Sayıştay raporunda şu tespitlere yer verildi:“Yapılan incelemede; 2023 yılında Antalya Büyükşehir Belediye tarafından toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli yararlanan kişiler için özel halk otobüsü işletmelerine, 5216 sayılı Kanun’un 7’nci maddesinin ikinci fıkrasına istinaden gelir desteği 46.676.589,74 TL ödemesi yapıldığı, verilen gelir desteğine ek olarak, Büyükşehir Belediye Meclisinin 13.01.2023 tarihli ve 81 sayılı kararına istinaden özel halk otobüsü işletmelerine kilometre başına 2,5 TL akaryakıt desteği sağlandığı, Meclisin 14.07.2023 tarihinde aldığı 547 sayılı karar ile bu desteğin kilometre başına 3 TL’ye, 13.10.2023 tarihli kararıyla ise kilometre başına 5 TL’ye çıkarıldığı ve Belediye tarafından 2023 yılı içerisinde toplamda 61.839.817,42 TL akaryakıt desteği ödemesinin yapıldığı tespit edilmiştir.
Bu nedenle Belediye Meclisi tarafından söz konusu iki gelir desteğini birleştirerek, kilometre başına ödeme yapılması kararlaştırılmış ve 2024 yılında toplam 501.148.485,00 TL ödeme yapıldığı görülmüştür.”
Sayıştay: Mevzuata aykırı, usulsüz destek
Sayıştay, bu uygulamanın Büyükşehir Belediyesi Kanunu’na aykırı olduğuna dikkat çekti:“5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesi, gelir desteğinin sadece ‘nüfus, hattın uzunluğu ve hattı kullanan sayısı kriterlerini esas alarak’ yapılabileceğini açıkça düzenlemiştir.Meclis kararıyla getirilen kilometre başına nakdi yardım modeli, Kanun’da belirtilen kriterler dışında ve doğrudan kilometre üzerinden ödeme yapıldığı için mevzuata uygun değildir.
Bu uygulama, yasal sınırların aşılması ve usulsüz gelir desteği verilmesi anlamına gelmektedir. Ayrıca, yapılan nakdi yardımların toplam tutarının 2024 yılı için 501 milyon TL gibi yüksek bir meblağa ulaşması, rekabet ve şeffaflık ilkeleri ile kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını da zedelemektedir. Belediyenin bu ölçekte ve yöntemle doğrudan ödeme yapması, mevzuatın izin verdiği sınırların ötesinde maliyet artırıcı ve usulsüz bir destek olmaktadır.”
Belediyeden savunma: Kamu yararı için
Belediye yönetimi ise bu ödemelerin kamu yararı amacıyla yapıldığını savundu:“İdare tarafından verilen cevapta, Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesinin f ve p bentlerinde belirtilen görev ve yetkiler doğrultusunda, Antalya Büyükşehir Belediyesi toplu taşıma hizmetlerinin planlanması, koordinasyonu ve işletilmesinden sorumlu olduğu, bu kapsamda araç sayısının yetersizliği nedeniyle kamu yararı gözetilerek, mevcut tahdit kapsamındaki özel halk otobüslerine kolaylık sağlamak amacıyla Belediye Meclis Kararı ile kilometre başına ödeme modeline geçildiği ifade edilmiştir. Ancak İdarenin verdiği bu cevap mevzuata aykırılıkları ortadan kaldırmamaktadır.”