Antalya Arkeoloji Müzesi’nin yıkılıp yeniden yapılması ve bu süreçte kapatılması planına karşı kamuoyundaki itirazlar sürerken, tartışmalar müzenin geçmişte gündeme gelen farklı tasarım projelerini de ortaya çıkardı.
20 Mart 2025’te Antalya Arkeoloji Müzesi’nde düzenlenen proje lansman toplantısında, Baraka Mimarlık’tan Mimar Abdurrahman Çekim’in hazırladığı yeni müze tasarımı tanıtıldı.
Çekim, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un sahibi olduğu lüks oteller başta olmak üzere pek çok yerli ve yabancı yatırımcının otel projelerinde imzası bulunan bir mimar. Ancak, Antalya Arkeoloji Müzesi için tasarlanan ilk projenin Baraka Mimarlık’a ait olmadığı ortaya çıktı.
2000’de Sinan Genim’in projesi
İstanbul’da Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu başkanlığı da yapmış olan p ve Antalya Ticaret ve Sanayi Odası’nın Antalya Kültür Sanat binasının da mimarı olan Sinan Genim, 2000 yılında dönemin Kültür ve Turizm Bakanı İstemihan Talay’ın talebi üzerine Antalya Arkeoloji Müzesi için bir tasarım hazırlamıştı.
Genim, mevcut müze binasının 1964’te ulusal mimari proje yarışmasıyla seçilen tasarımının inşa sürecinde niteliklerini yitirdiğini, 1980’lerde yapılan tadilatlarla özgün kimliğinin tamamen ortadan kalktığını belirtiyordu. Zamanla arkeoloji ağırlıklı bir ihtisas müzesine dönüşen yapının depolama, restorasyon, konservasyon laboratuvarı ve çağdaş sergileme alanı ihtiyaçlarını karşılamadığını öne süren Genim, yaklaşık 32 bin metrekarelik yeni bir müze tasarımı sunmuştu.
Proje, ziyarete açık bölümleri toprak altında olacak şekilde planlanmış, içinde satış mağazaları, kafeterya, kütüphane ve 600 kişilik konferans salonu gibi alanlar yer almıştı. Ancak çalışma, Kültür Bakanlığı’na teslim edilmesine rağmen hayata geçirilmemişti.
2018’de THidil Mimarlık tasarımı
Bundan önce, 2018’de THidil Mimarlık da Antalya Arkeoloji Müzesi için bir tasarım hazırlamıştı. Bu projede, “yere ait olmak, bir dönemi temsil etmemek ve günümüz mimarisinin söylemini kullanmak” ilkeleri benimsendiği, ilham kaynağı olarak antik yerleşimlerdeki “kolon dizileri” ve bölgenin doğal taş dokusu öne çıkarıldığı belirtiliyordu. 12.80 metrelik gridal düzende tasarlanan ve boyutları abartılı kolonların, hem yapının karakterini hem de tesisat sistemini taşıdığı proje tanıtımında açıklanıyordu.
Projede malzeme seçiminde brüt beton, doğal taş kaplama ve ahşap kullanılacağı, müzenin yalnızca sergi alanı değil, kentin sosyal ve kültürel hayatına katkı sağlayacak bir merkez olarak planlandığı iddia ediliyordu.
Bugün müzenin yıkılarak yeniden yapılması planı tartışılırken, Antalya kamuoyunda hem mevcut binanın korunması hem de çağdaş müzecilik anlayışına uygun yeni bir yapı ihtiyacı konusundaki görüş ayrılıkları gündemdeki yerini koruyor.