Akdeniz’in turizm hikâyesi güneş ve denizle değil, kültürle başladı. Tunus, Fas, İspanya, Yunanistan ve Türkiye gibi ülkelerde ilk adımlar; arkeoloji, şehir dokusu ve yerel kültürlerle atıldı.
20. yüzyıl ortalarında bölgenin güneyinde kalan Fas, Tunus ve Mısır, Fransa’nın kültürel etkisiyle önce “kültür turizmi”yle tanındı, ardından “kitle turizmine” geçti.
Fransız markaları Club Med, Fram ve Cartago’nun öncülüğünde Akdeniz’de “her şey dahil” anlayışının temelleri atıldı. Bu model daha sonra Antalya’daki Magic Life ile genişledi.
Tunus’un Vizyonerleri
1950’lerde Habib Bourguiba, turizmi ulusal kalkınma politikasına dönüştürdü. Fransız yatırımcıların desteğiyle Hammamet, Sousse ve Monastir’de uluslararası oteller kuruldu.
Fram ve Cartago gibi tur operatörleriyle Tunus kısa sürede “uygun fiyatlı Akdeniz tatili”nin merkezi haline geldi.
Planlı resort bölgeleri (örneğin Sousse-Nord) Akdeniz’de ilk kez burada geliştirildi.
Fas’ın Vizyonerleri
Georges Sebastian, Hammamet’te kültür ve turizmi buluşturdu; evinde Hemingway ve Churchill gibi isimleri ağırladı.
Fernand Ricou, 1960 depremi sonrası Agadir’i modern bir turizm kenti olarak yeniden tasarladı.
André Paccard ve Philippe de Rothschild ise Marrakech’te riad konseptinin öncülüğünü yaptı.
II. Hasan dönemindeki Plan Azur ve Ağa Han Mimarlık Ödülü’nün etkisiyle Fas, otantik mimariyi koruyan bir turizm vizyonu geliştirdi.
Pierre Bergé ve Yves Saint Laurent’in Jardin Majorelle yatırımıyla Marakeş, 2000’lerden itibaren lüks turizmin simgesi haline geldi.
Mısır’ın Vizyonerleri
Kral Faruk döneminde Kahire, Shepheard’s Hotel ve Mena House gibi yapılarla “oryantalist turizmin” merkeziydi.
Hassan Fathy çevreye duyarlı mimarisiyle öncü oldu; 1980’lerde ise Samih Sawiris sahneye çıktı.
Orascom’un kurucusu Sawiris, El Gouna projesiyle sürdürülebilir ve çevreyle uyumlu bir resort modeli yarattı.
Sanat ve eğitim alanında da aktif olan Sawiris, Arap ve Batı müziğini birleştiren kültürel bir vizyon geliştirdi; El Gouna Film Festivali bunun somut örneği oldu.
Umman’ın Salalah kentinde başlattığı yatırımla “Arap modernizmi”ni turizme taşıdı.
Projelerinde Mısırlı mimar Adel Mokhtar ve Genel Müdür Mehmet Tunç Müstecaplıoğlu’nun katkıları öne çıktı.
Ayrıca Avrupa’nın en büyük seyahat zinciri RTK’yı satın alarak Mısır ve Orta Doğu destinasyonlarını Avrupa pazarına doğrudan bağladı.
Haftaya Yunanistan ve Türkiye’nin turizm vizyonerleriyle devam edeceğiz.